با عشق از پاریس*

مهم نیست که شما چند سال دارید و یا رشته ی تحصیلی شما چیست و یا چه کاره اید!!! مهم نیست که درباره ی مسائل امنیتی چند تا کتاب و جزوه را جویده اید! مهم این است که ژن/پاسپورت ایرانی داشته باشید تا بتوانید درباره ی مشکلات بوجود آمده در فرانسه اظهار نظر کنید. اصولا "اظهار نظر کارشناسانه" توی خون ما مردم هست. من هم بنا بر عرق ایرانی که دارم تصمیم داشتم درباره ی حملات تروریستی پاریس قلم فرسایی کنم که به کتاب زیر رسیدم.
کتاب جزیره ی پنگوئن ها نوشته ی نویسنده ی شهیر فرانسه آناتول فرانس و برنده ی جایزه ادبیات نوبل است. فرانس با طنزی بی نظیر دوره ای کوتاه از تاریخ جهان را به صورت خلاصه فراهم کرده است اما این دوره ی تاریخ را به گونه ای نوشته که خواننده گمان می کند در حال مطالعه ی تاریخ فرانسه است. به هرحال با پس و پیش کردن چند بخش می توان این کتاب را به تاریخ هر کشور دیگری تعمیم داد. فصل آخر این کتاب پیشگویی است درباره ی سرنوشت بشریت که شباهت زیادی با داستان حملات تروریستی پاریس دارد. پس به جای اینکه به اظهار نظر های کارشناسی من توجه کنید ترجیح می دهم مطالعه ی فصل آخر این کتاب باارزش را به شما عزیزان پیشنهاد کنم.
*عنوان این پست از نام یک فیلم با موضوع تروریستی گرفته شده است که در آن یک گروه تروریستی مسلمان در پاریس دست به یک عملیات انتحاری می زنند.

تاریخ فتوحات مغول

قرن 12 میلادی شاهد بزرگترین لشکرکشی تاریخ بشریت بود. سپاهیان مغول به فرماندهی چنگیز تقریبا تمامی خاک آسیا را در نوردیدند و کشورهای متمدن چین و ایران، قسمتهای بزرگی از استپهای روسیه، قسمتهایی از اروپای شرقی و شمال هندوستان را به خاک و خون کشیدند. چنگیز خود را فرمانروایی می دانست که وظیفه داشت از جانب خدای آسمان زمین را از فساد پاک کند. وی با اینکه بیشتر به خاطر خونریزی ها و سفاکی هایش مشهور شده است اما در حقیقت مدیری توانا بود که توانست ملتهای بیشماری را تحت فرمان خویش درآورد و با متحد کردن آنها امپراطوری خود را بر نیمی از جهان متمدن آن روزگار تحمیل کند.

کتاب تاریخ فتوحات مغول یک تحلیل تاریخی از دوران چنگیز و حکومت بازماندگان وی در آسیاست. این کتاب که توسط ج.ج سندرز نوشته شده است به دلیل تحلیلی بودن ابتدا به ریشه های قدرت گیری مغول پرداخته و بدین منظور کتاب از اقوام ترک آسیای میانه و حکومت آنها در حدود 4 قرن قبل از چنگیز آغاز می شود. پس از ذکر مقدمه ای از زندگی چادرنشینی و فتوحات ترکان در آسیا زندگی چنگیز و پس از آن دوران امپراطوی مغول در چین، ایران و روسیه شرح داده می شود. سندرز کوشیده است تا بدور از تعصبات زندگی مغولی، آداب و رسوم شان و نحوه کشورگشایی و حکومت داری آنان را شرح دهد. وقایع تاریخی کتاب مانند کشورگشایی ها و جانشینی ها به صورت خلاصه وار ذکر شده اند و بیشتر به تحلیل وقایع، ارتباط واحدهای سیاسی، رقابت بین شاهزادگان مغول و تاثیر این رقابتها و کشمکشها در گسترش این امپراطوری پرداخته شده است.

کتاب تاریخ فتوحات مغول دارای فهرست اعلام، زیرنویسها و یک لغتنامه مغولی مناسب است که کار محققان را ساده تر می کند. تنها اشکال این کتاب کمبود نقشه های تاریخی در آن است.

این کتاب در سال 1363 توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده و مترجم آن طنز پرداز معروف ایرانی ابوالقاسم حالت می باشد.

ادب مرد به ز سواد اوست

ابو علی بن سینا هنوز به سن بیست سال نرسیده بود که علوم زمان خود را فرا گرفت و در علوم الهی و طبیعی و ریاضی و دینی زمان خود سر آمد عصر شد. روزی به مجلس درس ابو علی بن مسکویه،دانشمند معروف آن زمان ، حاضر شد. با کمال غرور گردویی را به جلوی ابن مسکویه افکند و گفت: مساحت سطح این را تعیین کن. ابن مسکویه جزوه هایی از یک کتاب که در علم اخلاق و تربیت نوشته بود(کتاب طهارت الاعراق)، به جلوی ابن سینا گذاشت و گفت: تو نخست اخلاق خود را اصلاح کن تا من مساحت سطح گردو را تعیین کنم،تو به اصلاح اخلاق خود محتاجتری از من به تعیین مساحت سطح گردو. بوعلی از این گفتار شرمسار شد و این جمله راهنمای اخلاقی او در همه عمرش قرار گرفت.

زن برفی

یوکی ئونا (زن برفی) روحی خبیث و خطرناک است که در کولاک و برف بر مردمان نمایان می شود و با واداشتن آنان به خواب آنان را طعمه ی مرگ می سازد. یوکی ئونا به هیأت زنی رعنا و زیبا بر مردمان نمایان می شود. دو جوان از بوران و برف به کلبه ئی کوهستانی پناه بردند. نیمه شب یوکی ئونا به کلبه درآمد و با دمیدن نفس خود برچهره جوان بزرگتر جان او را گرفت و بعد به سراغ جوان دیگر رفت و گفت بر جوانی و زیبایی او رحمت می آورد به این شرط که این ماجرا فراموش کند و از آن با کسی سخن نگوید.

فردا مردمان آن منطقه دو جوان را یافتند که یکی از سرما یخ زده بود و دیگری از ترس مدهوش بود. جوان را به هوش آوردند و او با یادآوری شرط زن برفی از او سخنی نگفت. چند سال گذشت و جوان با زنی زیبا به نام یوکی آشنا شد و ازدواج کرد. یوکی به معنای برف است اما این نام در ژاپن نامی رایج است و در جوان وحشتی برنیانگیخت. یوکی با گذشت سالهای ثابت کرد زنی خوب و برای مادر شوهر خود نیز عروسی مطلووب است. شبی شوهر همسر را در کنار اجاق دید که به آتش می دمید و نوری عجیب از چهره او پرتو می افکند که او را به یاد زن برفی و حادثه ی دوران جوانی افکند. مرد که قول خود را فراموش کرده بود از یوکی ئونا و ماجرای کلبه کوهستانی با زن خود سخن گفت. ناگاه چهره یوکی از خشم برافروخته  شد و قول پیشین را به شوهر خود یادآوری کرد و به او گفت اگر یکبار دیگر از این ماجرا با کسی سخن گوید فرزندشان را می کشد. در آن دم یوکی ئونا آب شد و به زمین فرورفت و از پس بر خانواده ی میرای خویش نمایان نشد.

کتاب اساطیر ژاپن توسط ژولیت پیگوت نوشته و با ترجمه آقای باجلان فرخی و به وسیله انتشارات اساطیر به بازار عرضه شده است. این کتاب به بیان اسطوره ها و داستانهایی که در ژاپن به صورت سینه به سینه نقل می شده پرداخته اما برای اینکه خواننده (غربی)در جو بهتری قرار بگیرد کتاب با توضیحاتی در باره سرزمین ژاپن و تاریخ آن آغاز می شود. دیگر فصلهای کتاب به بیان اسطوره های آفرینش ژاپنی، باورها و خدایان، ارواح و موجودات خیالی، مردان و زنان قهرمان، انسان و حیوانات، داستانهای نو و کهن پرداخته اند. کتاب اساطیر ژاپن تعداد زیادی عکس و مینیاتور از خدایان و موجودات خیالی و قهرمانان ژاپنی دارد (البته سیاه و سفید). داستانی که دربالا خواندید از افسانه های نقل شده در این کتاب است که در فیلم اپیزودیک کوایدان توسط کوبایاشی به تصویر کشیده شده است.

پرونده محرمانه جنگ خلیج فارس

در روز دوم اگوست 1991 جهان به یکباره در شوک فرو رفت. عراق پیکان حمله ارتش میلیونی خود را متوجه همسایه کوچک خود کویت کرد. سیل تانکهای عراقی وارد کویت شدند و حکومت خاندان آل صباح در کمتر از 24 ساعت سقوط کرد. صدام مالک 20 درصد از ذخایر شناخته شده نفت جهان شده بود.

اما چه چیزی سبب شد تا صدام حسین این تصمیم شبیه به خودکشی را بگیرد؟ جواب این سوال و بسیاری از سوالات دیگر را می توانید در کتاب "پرونده محرمانه جنگ خلیج فارس" بیابید. نویسنده کتاب پیرسالینجر(1925-2004) در زمان کندی و لیندون جانسون مشاور مطبوعاتی کاخ سفید  و دارای ارتباطات بیشماری در کشورهای مختلف و رسانه های جمعی غربی بوده است. از این رو کتابی که او با کمک اریک لوران نوشت می تواند به صورت یک مرجع کامل درباره رویدادهای قبل از جنگ اول خلیج باشد.

نقطه آغاز داستان سالینجر پایان یافتن جنگ ایران-عراق است. او بحرانهای مالی بغداد و عدم همکاری امیر کویت و شاه فهد را در حل این مشکل تشریح کرده  است. دخالتهای آمریکا در دو جهت انجام شد. در درجه اول کویت را ترغیب کردند که برای صدام شاخ و شانه بکشد و در جهت دوم به صدام اطمینان دادند که اختلافهای او با کویت را به عنوان یک مسئله داخلی میان اعراب می دانند و در آن دخالت نمی کنند. با اینکه با ماهواره های جاسوسی خود تحرکات نظامی عراق را در بصره دنبال می کردند به امیر کویت هشداری ندادند و در نهایت صدام را به حمله به کویت ترغیب کردند.

پس از آن اما داستان جالبتر می شود. بعضی از کشورهای عرب مثل اردن و فلسطین درخواست داشتند تا مشکل عراق و کویت با دیپلماسی حل شود اما آمریکا با نشان دادن عکسهای ماهواره ای فهد را مجاب کردند که عراق قصد حمله به عربستان سعودی را دارد. با فشارهای مبارک ،که دل خوشی از عراق نداشت، در نهایت کشورهای عرب حمله عراق به کویت را محکوم کردند و صدام که قصد داشت از کویت خارج شود و یک حکومت دست نشانده در آن جا برجای گذارد کویت را به عراق ضمیمه کرد. بحران بالا گرفت. آمریکا و انگلیس نیروهای نظامی خود را وارد منطقه کردند و درنهایت با کمک سوریه، مصر، فرانسه و در حدود 20 کشور دیگه ارتش صدام را شکست دادند و از کویت بیرون کردند.

کتاب پرونده محرمانه خلیج فارس نگارشی ژورنالیستی دارد اما سالینجر به خوبی مقاصد درونی و نیات رهبران درگیر بحران را تجزیه و تحلیل کرده است. از نکات مثبت کتا ب سه ضمیمه این کتاب می باشد. ضمیمه های اول و دوم متن نامه های طارق عزیز به جامعه عرب و سازمان ملل است که مقاصد عراق را قبل از آغاز حمله به کویت تشریح می کند و نامه دومی نامه رییس سازمان امنیت کویت به وزیر کشور کویت است که آشکارا خط دادنها آمریکا را به کویتی ها نشان می دهد. کتاب توسط انتشارات خجسته و در سال 1370 چاپ شده است. مترجم آن آقای محمد ریاضی هستند. ترجمه یک دست و خوب است و خواندن آن را به علاقمندان تاریخ توصیه می کنم. متن ضمیمه سوم را هم آورده ام. هرجا پرانتز بود (غیر از شماره تلفن) توضیحات از خود من است.بند پنجم را با دقت بخوانید:

نامه سرتیپ فهد احمدالفهد( رئیس سرویس مخفی کویت) به عالیجناب شیخ سالم الصباح السالم الصباح( وزیر کشور وقت کویت در زمان حمله عراق)

فوق محرمانه و خصوصی

عالیجناب

طبق دستورات جناب عالی در ضمن ملاقات 22 اکتبر 1989 (تقریبا 7-8 ماه قبل از حمله عراق به کویت) به همراه سرهنگ عشاق عبدالهادی شداد، رئیس تحقیقات و بررسی فرمانداری احمدی، از 12 تا 18 نوامبر 1989 از دفتر مرکزی سیا در آمریکا بازدید کردم. طرف ایالات متحده تأکید داشت که بازدید بایدفوق محرمانه باشد تا درمیان برادران ما در شورای همکاری خلیج فارس ، ایران و عراق حساسیت ایجاد نکند.

در اینجا برای عالیجناب مهمترین مواردی که در جریان ملاقات خصوصی ام با ولیلیام بستر رئیس سیا در روز سه شنبه 14 نوامبر موافقت حاصل شد به اطلاع می رسانم.

1- ایالات متحده متعهد آموزش افراد انتخابی ما برای حفاظت از اعلیحضرت امیر و والاحضرت شیخ سعد ال عبدالله السالم الصباح (ولیعهد وقت کویت) گردید. آموزش در مرکز سیا در ایالات متحده انجام می گیرد و تعدا آنها را 128 نفر تعیین کردیم. بعضی از آنها طبق تصمیم والا حضرت ولیعهد برای مأموریتهای ویژه جهت خانواده سلطنتی بکارگرفته خواهند شد.

در این رابطه، طرف ایالات متحده، عدم رضایت خود از نحوه عمل نیروهای گارد سلطنتی در زمان حمله جنایت بار به اعلیحضرت امیر را ابراز داشت.

2- ما با طرف آمریکایی موافقت کردیم که این بازدیدها در تمام سطوح بین سازمان امنیت کشور و سیا انجام گیرد و اطلاعات مربوط به تسلیحات و ساختارهای سیاسی و اجتماعی ایران و عراق مبادله شود.

3- ما در جستجوی همکاری کارشناسان سیا جهت بررسی ساختار سازمان امنیت کشور بودیم که طبق دستورات عالیجناب امیر، اولویت اصلی در ملاقات ما با طرف ایالات متحده بود. این امر، شامل استفاد ه از تخصص آنها در تنظیم استراتژی جدید برای اقدام متناسب با تغییرات منطقه خلیج فارس و موقعیت داخلی کشور بوسیله توسعه سیستم کامپیوتری و اتوماتیک در سازمان امنیت خواهد بود.

4- طرف ایالات متحده گفت که کاملا خواهان برآوردن خواست شا برای مبادله اطلاعات در مورد فعالیتهای گروه های افراطی شیعه در کشور و بعضی از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است. آقای وبستر عملیات سرکوبی جنبشهای تحت حمایت ایران را ستود و گفت که سیا خواهان اقدامات مشترک برای از بین بردن مناطق تشنج در منطقه خلیج فارس است.

5- ما با طرف آمریکایی موافقت کردیم که استفاده از موقعیت اقتصادی در حال ویرانی عراق برای تحت فشار گذاشتن دولت آن کشور جهت مشخص ساختن مرز مشترک مان مهم است. سیا نظر خود را در مورد ابزار مناسب فشار ارائه داد و مطرح ساخت که همکاری وسیع بین ما باید بوجود آید به شرطی که این فعالیتها در سطح بالا هماهنگ گردد.

6- طرف ایالات متحده بر این عقیده است که روابط ما با ایران باید به طریقی باشد که از یک طرف از تماس با آن کشور پرهیز شود و از طرف دیگر تمام فشارهای اقتصادی ممکن را بر آن وارد آورد و به طور موثری این فشار بر تکیه آن کشور بر اتحاد با سوریه متمرکز گردد. توافق با طرف ایالات متحده مطرح می سازد که کویت از اظهارات منفی در رسانه های گروهی درباره ایران اجتناب ورزد و فعالیتهای ایران جهت نفوذ در جلسات اعراب را محدود سازد.

7- بعد از آنکه کارشناسان مواد مخدر سیا به ما اطلاع دادند که پایتخت کویت برای تجارت مواد مخدر در پاکستان و ایران بکار می رود و گسترش چنین تجارتی نتایج منفی برای آینده کویت خواهد داشت، ما با طرف ایالات متحده موافقت کردیم که مبارزه با مواد مخدر در کشور مهم است.

8- طرف ایالات متحده شماره تلفن ویژه ای برای مبادله سریع نظرات و اطلاعات در اختیار می گذاشت که نیازی به ارتباط کتبی نباشد. شماره تلفن خصوصی آقای وبستر 5241-659(202) است.

منتظر اوامر جناب عالی هستم و احترامات فائقه ام را تقدیم می دارم.
امضا
سرتیپ فهدالفهد
رییس سازمان امنیت کشور