به رئیست اعتماد مکن- نگاهی به کتاب نقطه فریب اثر دن براون

رئیس جمهور آمریکا ،زاخاری هنری، در حال از دست دادن شانس خود در انتخابات بعدی ریاست جمهوری است. ناگهان ناسا در اعماق یخهای قطب شمال یک شهاب پیدامی کند که دارای فسیلی از جانداران عجیب و شبیه جانداران ماقبل تاریخ است. رئیس جمهور ،که به یک پیروزی بزرگ برای رقابت انتخاباتی خود احتیاج دارد، چهار دانشمند غیرنظامی را مسئول بررسی واقعی بودن شهاب سنگ می کند و آنها کشف ناسا را تأیید می کنند.

رئیس جمهور برای خبررسانی به اعضای کاخ سفید و کابینه دختر رقیب انتخاباتی خود را ،راشل سکستون دختر سناتور سکستون که در یکی از سازمان های اطلاعاتی مسئول خلاصه کردن گزارشها برای کاخ سفید است، به محل سقوط شهاب سنگ می فرستد.

راشل در ابتدا با شواهدی که این دانشمندان غیرنظامی نشانش می دهند قبول می کند که حیات در خارج از منظومه شمسی وجود دارد و این گزارش را به صورت تله کنفرانس به اعضای کاخ سفید می فرستد اما پس از چند ساعت او به همراه دانشمندان غیرنظامی می فهمند که کاسه ای زیرنیم کاسه است.

دو نفر از دانشمندان توسط یک تیم آدم کش که از رئیس نامرئی خود فرمان می گیرند کشته می شوند و راشل و دو دانشمند دیگر با مشقتهای زیاد خود را نجات می دهند و تصمیم می گیرند که دروغ ناسا را به رئیس جمهور گزارش کنند.

از طرف دیگر سناتور سکستون ،رقیب انتخاباتی رئیس جمهور، تصمیم می گیرد که دروغ ناسا را به عنوان یک برگ برنده برعلیه رئیس جمهور بکارگیرد. در انتهای داستان آدم بدها رسوا می شوند و رئیس جمهور ، که در این انتخابات تصمیم داشت از جاده صداقت خارج نشود، برنده نهایی می شود. راشل هم که خاطر خواه یکی از دانشمندان ، به نام تالند می شود، به باختن نرد عشق با محبـوب مشغول می شود و اینها...

اگر قبلا داستنهای نوشته شده توسط دن براون را خوانده اید و این یکی را هنوز نخوانده اید بدانید که چیز مهمی را از دست نداده اید. دن براون با داستان راز داوینچی معروف شد و بسا که تحریم فیلم ساخته شده بر اساس کتاب رازداوینچی این معروفیت را تشدید کرد.

نقطه فریب در سال 2001 ،یک سال قبل از راز داوینچی ، نوشته شده است. از نظر تکنیکی تقریبا تمام داستانهای دن براون از یک الگو پیروی می کنند که اگر عمری بود درباره اش به تفصیل خواهم نبشت. نقطه فریب داستانی معمایی و رازآمیز است که با تقطیع های مناسب حس تعلیق را در خواننده برانگیخته و خواننده را به دنبال خود می کشاند. من هیچ کدام از کتابهای دن بروان را زیاد طول ندادم. شاید که فصلهای کوتاه این کتابها سبب می شود که سرعت مطالعه بر روی دور تند بیافتد. به هر روی این داستان نیز مانند راز داوینچی ضرب آهنگی سریع دارد و کل داستان از شروع تا پایان شاید بیشتر از 24 یا 48 ساعت را در برنگیرد.

نقطه فریب کتاب راحتی است. هیچ ایستگاهی در داستان وجود ندارد که شما را به  توقف و تعمق بیشتر دعوت کند. حتی یک جمله عمیق در کل کتاب وجود ندارد. تنها هدف نویسنده ایجاد یک معما و سعی در گشوده نشدن معما تا واپسین فصلهای کتاب است که البته در این امر موفق شده است. اما اگر دنبال معنای عمیق تری در زندگی خود می گردید تنها پیام نقطه فریب یک جمله است: به رئیس خود هیچگاه اعتماد مکن.

اما درباره ترجمه کتاب:

کتابی که من در دست دارم چاپ دوم بوده و در سال 1388 توسط نشر نگارینه منتشر شده است. چاپ اول کتاب در سال 1384 منتشر شده و مترجم آن سرکار خانم نوشین ریشهری هستند. چند تا اشکال ریز در ترجمه از دیدمن وجود دارد که به آنها اشاره می کنم هرچند که شاید بیشتر نقص در ویراستاری اثر باشد تا ترجمه.

مثلا در صفحه 63 داریم"وقتی جت به ارتفاع 45 هزار فوتی رسید." که شاید بهتر بود ارتفاع 45 هزار پایی ترجمه می شد. یا در صفحه 43 داریم" این مسخره و قبول آن ناممکن است" که خیلی به گوش آشنا نمی رسد. راحت تر است که بنویسم "این مسخره و غیرقابل قبول" است. در صفحه 117 نوشته" ... علامت زندگی در آن سنگها چیزی بیش از کروژنهایی نیست که..." که کلمه "کروژن" قاعدتا باید همان "خوردگی" خودمان باشد. در صفحه 131 داریم" فن ورز داخل اتاقک..." ظاهرا "فن ورز" به عنوان معادل "تکنسین" انتخاب شده که خوب وقتی کلمه تکنسین در زبان فارسی جا افتاده چه جای اینکه برایش معادلی جدید بیابیم؟ در صفحه 16 هم ترجمه کرده اند که" هفته قبل، او دوازده سناتور دیگر را کنار زد و حزب او برای انتخابات ریاست جمهوری برنده شد." من متن انگلیسی کتاب را ندارم ولی سناتوری که برای انتخابات ریاست جمهوری برنده شده دیگر چرا باید درگیر مسائل انتخاباتی شود؟! ظاهرا سناتور در انتخابات درون حزبی رقبایش را کنار زده و به عنوان نامزد نهایی حزبش انتخاب شده است. پس باید جمله اصلی چیزی در این مایه ها باشد: "هفته قبل، او دوازده سناتور دیگر را کنار زد و جناح او برای انتخابات ریاست جمهوری برنده شد." یا " هفته قبل، او دوازده سناتور دیگر را کنار زد و به عنوان کاندید نهایی حزب برای انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شد."

بدترین قسمت کتاب سخن مترجم محترم است که تشکیل شده است از چند پاراگراف بی ربط که قرار است به این نتیجه بیانجامد:آمریکا کشور دروغ و دروغگوهاست. پاراگراف آخر را بنگرید:
کتاب حاضر رمان جذاب و پرفروش دیگری از نویسنده مشهور و جنجال برانگیز دن براون است که با قدرت تخیل چشمگیر خود از راز دیگری در مملکت فرصتها پرده بر می دارد.

حالا سوال این است که در یک داستان کاملا تخیلی چگونه می توان از یک راز دیگر پرده برداشت؟

به هرحال... این بود انشای ما درباره کتاب نقطه فریب.